basilika ne demek?

Basilika

Basilika, antik Roma'da çok amaçlı kullanılan, genellikle büyük ve dikdörtgen planlı bir yapı türüdür. Zamanla mimari evrim geçirerek Hristiyanlıkta önemli bir kilise mimarisi haline gelmiştir.

Roma Basilikalari:

• İşlev: Roma basilikalari, mahkeme salonu, ticaret merkezi ve toplantı yeri olarak kullanılıyordu.
• Plan: Genellikle uzunlamasına dikdörtgen bir plana sahipti. İç mekan, sütun sıralarıyla nef adı verilen bölümlere ayrılırdı. Genellikle yapının sonunda apsis adı verilen yarım daire şeklinde bir çıkıntı bulunurdu.
• Örnekler: Trajan Basilika'sı ve Maxentius Basilika'sı Roma'daki önemli örneklendir.

Hristiyan Basilikalari:

• Evrim: Hristiyanlık yayıldıkça, Roma basilika planı kilise yapımında kullanılmaya başlandı. Bu yapılar, cemaatin toplanması ve dini törenlerin yapılması için uygun alanlar sunuyordu.
• Plan: Hristiyan basilikalari genellikle uzunlamasına dikdörtgen planlıdır ve sütunlarla ayrılmış neflere sahiptir. Ana nefin sonunda, sunağın bulunduğu apsis yer alır. Yapının girişinde narteks adı verilen bir bölüm bulunabilir. Yan neflerin üzerinde galeriler (matroneum) yer alabilir.
• Mimari Özellikler: Erken Hristiyan basilikalari genellikle ahşap çatılıydı ve iç mekanlar mozaikler ve fresklerle süsleniyordu. Zamanla taş kemerler ve tonozlar kullanılmaya başlandı.
• Önemli Örnekler: Roma'daki San Giovanni in Laterano ve Aziz Petrus Bazilikası (St. Peter's Basilica) en ünlü örneklerindendir.

Basilika mimarisi, Hristiyan sanat ve mimarisinin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır ve günümüzde de birçok kilise bu planı temel almaktadır. Ayrıca, basilika terimi bazen belirli bir dini öneme sahip kiliseleri belirtmek için de kullanılır, ancak bu kullanım mimari stilden bağımsız olabilir.