avesta ne demek?

Avesta, Zerdüşt dininin kutsal metinlerinin genel adıdır. "Yasalar" veya "Bilgi" anlamına gelen bir Avestçe kelimeden türemiştir. Tam metnin büyük bir kısmı kayıp olsa da, günümüze ulaşan parçalar Zerdüşt dininin inançlarını, ritüellerini, mitolojisini ve hukuk sistemini anlamamız için hayati önem taşır.

Avesta'nın önemli özellikleri şunlardır:

• Parçalı Yapısı: Avesta, farklı zamanlarda ve farklı yerlerde yazılmış, birbirinden farklı üslup ve içerikte metinlerden oluşur. Tamamlanmış bir kitap değil, daha çok bir metin koleksiyonudur. Ana bölümler şunlardır:

  • Yasna: Zerdüşt'ün dualarını ve ibadetlerini içeren en önemli ve en uzun bölüm. "Tapınma" anlamına gelir.
  • Vispered: "Tüm koruyuculara" anlamına gelen ve farklı ruhlara yönelik duaları içeren bölüm.
  • Vendidad: "İblisleri yok etme" anlamına gelir ve iblislerle mücadeleyi, temizlik kurallarını ve yeryüzünün yaratılışını anlatır. En çok hukukî ve ritüel hükümler içerir.
  • Khordah Avesta: Kısa dualar ve bazı ayetler içeren bir kısım. Genellikle halk arasında daha yaygın kullanılmıştır.
  • Gathalar: Zerdüşt'ün kendisine atfedilen ve en eski Avesta metinleri olarak kabul edilen şiirsel ilahi metinler. Bu bölüm, Zerdüşt'ün dini öğretilerinin çekirdeğini oluşturur.

• Dili: Avesta, İran dillerinin en eski örneklerinden biri olan Avestçe ile yazılmıştır. Günümüzde Avestçe konuşulmadığı için, metinlerin anlaşılması uzmanlık gerektirir.

• Tarihçesi: Avesta'nın yazımı, Zerdüşt'ün yaşamından (geleneksel olarak MÖ 6. yüzyıla tarihlenir) sonraki yüzyıllara yayılmıştır. Büyük İskender'in İran'ı fethinden sonra, Avestanın önemli bir kısmının kaybedildiği düşünülmektedir. Günümüze ulaşan metinlerin çoğu, Sasaniler döneminde (MS 3. - 7. yüzyıllar) derlenmiş ve düzenlenmiştir.

• Önemi: Avesta, sadece Zerdüşt dininin temeli olmakla kalmaz, aynı zamanda İran kültür ve tarihi için de büyük önem taşır. İran dilleri ve edebiyatının gelişimini anlamak için önemli bir kaynak oluşturur. Ayrıca, diğer dinlerin oluşumunu ve gelişimini anlamak için de karşılaştırma aracı olarak kullanılabilir.

Avesta'nın detaylı incelenmesi, dini, tarihsel ve dilbilimsel açıdan uzmanlık gerektirir. Bu kısa özet, konunun genel bir çerçevesini sunmayı amaçlar.