asetik asit ne demek?

Asetik Asit (Sirke Asidi)

Asetik asit, CH3COOH kimyasal formülüne sahip, keskin kokulu, renksiz bir organik asittir. Halk arasında sirke asidi olarak da bilinir, çünkü sirkenin ana bileşenidir. Sirke genellikle %4-8 oranında asetik asit içerir.

Özellikleri:

• Kimyasal Formül: CH3COOH
• Molekül Ağırlığı: 60.05 g/mol
• Görünüm: Renksiz sıvı
• Koku: Keskin, karakteristik sirke kokusu
• Erime Noktası: 16.7 °C
• Kaynama Noktası: 118.1 °C
• Yoğunluk: 1.049 g/cm³ (20 °C'de)
• Çözünürlük: Su, alkol, eter gibi polar çözücülerde yüksek oranda çözünür.

Üretimi:

Asetik asit, hem sentetik yöntemlerle hem de bakteriyel fermantasyon yoluyla üretilebilir.

• Sentetik Üretim:

  • Metanol karbonilasyonu (https://www.nedemek.page/kavramlar/Metanol%20Karbonilasyonu): Günümüzde en yaygın kullanılan yöntemdir. Metanol ve karbon monoksit reaksiyona sokularak asetik asit elde edilir.
  • Asetaldehit oksidasyonu (https://www.nedemek.page/kavramlar/Asetaldehit%20Oksidasyonu): Daha eski bir yöntemdir.

• Bakteriyel Fermantasyon:

  • Asetik asit bakterileri (özellikle Acetobacter türleri) etanolü oksitleyerek asetik asite dönüştürürler. Bu yöntem sirke üretiminde kullanılır.

Kullanım Alanları:

Asetik asit, çok çeşitli endüstriyel ve evsel uygulamalara sahiptir:

• Sirke Üretimi: En yaygın kullanım alanı, yemeklerde kullanılan sirkenin temel bileşeni olmasıdır.
• Polimer Üretimi: Vinil asetat monomerinin (VAM) üretiminde kullanılır. VAM, polivinil asetat (PVA) gibi polimerlerin üretiminde başlangıç maddesidir. (https://www.nedemek.page/kavramlar/Polimer%20Üretimi)
• Çözücü Olarak: Bazı endüstriyel proseslerde ve laboratuvarlarda çözücü olarak kullanılır.
• İlaç ve Kozmetik: Bazı ilaçların ve kozmetik ürünlerin üretiminde kullanılır. (https://www.nedemek.page/kavramlar/İlaç%20ve%20Kozmetik)
• Tekstil Endüstrisi: Boyama ve terbiye işlemlerinde kullanılır. (https://www.nedemek.page/kavramlar/Tekstil%20Endüstrisi)
• Gıda Koruyucu: Bakteri ve küf gelişimini engelleyerek gıdaların korunmasında kullanılır. (https://www.nedemek.page/kavramlar/Gıda%20Koruyucu)

Güvenlik:

Konsantre asetik asit cilt, göz ve solunum yolları için tahriş edici ve aşındırıcıdır. Buharlarının solunması öksürük, nefes darlığı ve baş dönmesine neden olabilir. Bu nedenle, asetik asit ile çalışırken uygun koruyucu ekipman (eldiven, gözlük, maske) kullanılmalı ve iyi havalandırılan ortamlarda çalışılmalıdır. Seyreltilmiş asetik asit (sirke) genellikle güvenlidir, ancak hassas kişilerde tahrişe neden olabilir. (https://www.nedemek.page/kavramlar/Güvenlik)

Kategoriler