antipsikotik ne demek?

Antipsikotik İlaçlar

Antipsikotik ilaçlar, öncelikle şizofreni gibi psikotik bozuklukların tedavisinde kullanılan bir ilaç sınıfıdır. Bu ilaçlar, beyindeki belirli nörotransmitterlerin, özellikle dopamin ve serotonin'in etkisini bloke ederek çalışır.

Antipsikotik İlaçların Kullanım Alanları:

• Şizofreni: Antipsikotikler, şizofreninin temel belirtileri olan halüsinasyonlar ve sanrılar gibi pozitif belirtileri azaltmada etkilidir.
• Bipolar Bozukluk: Bipolar%20bozukluk'ta görülen mani ataklarının tedavisinde de kullanılırlar.
• Depresyon: Bazı antipsikotikler, tedaviye dirençli depresyon vakalarında antidepresanlarla birlikte kullanılabilir.
• Diğer Psikotik Bozukluklar: Şizoaffektif bozukluk ve diğer psikotik özellikli durumların tedavisinde de rol oynarlar.
• Tourette Sendromu: Tiklerin kontrolünde bazı antipsikotikler kullanılabilir.

Antipsikotik İlaçların Yan Etkileri:

Antipsikotik ilaçların kullanımı, çeşitli yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler, kullanılan ilacın türüne, dozuna ve bireysel farklılıklara bağlı olarak değişir. En sık görülen yan etkiler şunlardır:

• Ekstrapiramidal Yan Etkiler (EPS): Parkinsonizm (titreme, kas sertliği, hareket yavaşlığı), akatizi (yerinde duramama, huzursuzluk), distoni (istemsiz kas kasılmaları) ve tardif%20diskinezi (TD) (istem dışı, tekrarlayıcı hareketler) gibi hareket bozuklukları.
• Metabolik Yan Etkiler: Kilo alımı, hiperglisemi (yüksek kan şekeri), dislipidemi (kan yağlarında anormallikler) ve metabolik%20sendrom riski.
• Sedasyon: Uyku hali, uyuşukluk.
• Antikolinerjik Yan Etkiler: Ağız kuruluğu, kabızlık, bulanık görme, idrar tutamama.
• Kardiyovasküler Yan Etkiler: Kalp ritim bozuklukları (QT uzaması), hipotansiyon (düşük tansiyon).
• Hormonal Yan Etkiler: Prolaktin seviyelerinde yükselme, cinsel işlev bozuklukları, adet düzensizlikleri.

Antipsikotik İlaçların Sınıflandırılması:

Antipsikotikler genellikle iki ana kategoriye ayrılır:

• Birinci Kuşak Antipsikotikler (Tipik Antipsikotikler): Daha çok dopamin reseptörlerini bloke ederler ve EPS yan etkileri daha sık görülür. Örnekler: Haloperidol, Klorpromazin.
• İkinci Kuşak Antipsikotikler (Atipik Antipsikotikler): Dopamin ve serotonin reseptörlerini etkilerler ve EPS yan etkileri daha az görülür, ancak metabolik yan etkiler daha belirgin olabilir. Örnekler: Risperidon, Olanzapin, Ketiapin, Aripiprazol.

Önemli Not:

Antipsikotik ilaçlar, bir psikiyatrist tarafından reçete edilmeli ve düzenli olarak takip edilmelidir. İlaç kullanımı sırasında ortaya çıkan yan etkiler doktorla paylaşılmalı ve tedavi planı buna göre ayarlanmalıdır. İlaçların aniden kesilmesi, belirtilerin geri dönmesine veya yoksunluk belirtilerine neden olabilir.

Kategoriler