antikor ne demek?

Antikorlar (immünoglobulinler veya Ig olarak da bilinir), bağışıklık sisteminin önemli bir bileşenidir ve vücudu hastalık yapıcı mikroorganizmalara (patojenler) karşı korumada hayati bir rol oynar. Bunlar, vücuda giren yabancı maddelere (antijenler) özgü olarak bağlanan ve bunların etkisiz hale getirilmesine yardımcı olan özel proteinlerdir.

Antikorların temel işlevleri şunlardır:

• Antijen bağlanması: Antikorlar, kendilerine özgü antijenlere yüksek özgüllükle bağlanırlar. Bu bağlanma, antijenin yüzeyindeki belirli bir bölgeye (epitop) yöneliktir.

• Opsonizasyon: Antikorlar, antijenleri kaplayarak onları fagositler (bakterileri ve diğer hücre kalıntılarını yutan hücreler) tarafından daha kolay tanınmasını ve yutulmasını sağlar.

• Kompleman sistemi aktivasyonu: Bazı antikorlar, kompleman sistemini aktive edebilir. Kompleman sistemi, bir dizi proteinin kaskad halinde aktive edilmesiyle sonuçlanan bir dizi olaydır ve bu olaylar, antijenin yok edilmesine katkıda bulunur (hücre lizisi, kemotaksis).

• Antikor bağımlı hücre aracılı sitotoksisite (ADCC): Antikorlar, doğal öldürücü (NK) hücreleri gibi belirli bağışıklık hücrelerini antijene bağlayarak, bu hücrelerin antijeni yok etmesini sağlar.

• Nötralizasyon: Antikorlar, virüsler veya toksinler gibi patojenlerin bağlanma bölgelerine bağlanarak, bunların konak hücrelere bağlanmasını ve enfeksiyon oluşturmasını engeller.

Antikor çeşitleri:

Beş ana antikor sınıfı (izotipi) vardır:

• IgG: En bol bulunan antikor sınıfı, uzun ömürlüdür ve birçok enfeksiyona karşı bağışıklıkta önemli rol oynar. Plasentayı geçerek fetüse bağışıklık sağlar.

• IgM: İlk üretilen antikor sınıfıdır, enfeksiyonun erken evrelerinde önemlidir ve güçlü bir kompleman aktivatörüdür.

• IgA: Mukozal yüzeylerde (örneğin, solunum yolları, sindirim sistemi) bulunur ve mukozal enfeksiyonlara karşı koruma sağlar.

• IgD: B hücrelerinin yüzeyinde bulunur ve B hücrelerinin aktivasyonunda rol oynar.

• IgE: Alerjik reaksiyonlarda ve parazit enfeksiyonlarında rol oynar.

Antikor üretimi:

Antikorlar, B lenfositleri adı verilen bağışıklık hücreleri tarafından üretilir. Bir antijen ile karşılaştığında, B lenfositleri çoğalır ve antijene özgü antikorlar üretir. Bu süreç, bağışıklık hafızası oluşturulmasına katkıda bulunur, böylece vücut aynı antijenle tekrar karşılaştığında daha hızlı ve daha güçlü bir bağışıklık tepkisi verebilir.

Antikorların tıbbi önemi:

Antikorlar, birçok tıbbi uygulamada kullanılır:

• Pasif bağışıklık: Hastalıklı kişilere hazır antikorlar vererek hastalığın semptomlarını hafifletmek veya önlemek için kullanılır.

• Serolojik testler: Kan veya diğer vücut sıvılarındaki antikorları tespit etmek için kullanılan testlerdir. Bu testler, enfeksiyonları teşhis etmek veya hastalıklara karşı bağışıklığı belirlemek için kullanılabilir.

• Antikor tabanlı ilaçlar: Kanser tedavisi, otoimmün hastalıkların tedavisi ve diğer birçok tıbbi durumda kullanılır.

Antikorlar, bağışıklık sisteminin karmaşık ve hayati bir parçasıdır ve sağlıklı bir bağışıklık sisteminin temel bileşenidir.