anlambilim ne demek?

Anlambilim (Semantik)

Anlambilim, dilbilimin anlamla ilgilenen alt dalıdır. Kelimelerin, cümlelerin ve metinlerin anlamlarını, anlamlarının nasıl oluştuğunu ve nasıl yorumlandığını inceler. Başka bir deyişle, dilin anlam boyutunu ele alır.

Anlambilimin Temel Konuları:

• Sözcük Anlamı (Leksikal Semantik): Kelimelerin anlamlarını, anlam ilişkilerini (eş anlamlılık, zıt anlamlılık, üst anlamlılık, alt anlamlılık vb.) ve anlam değişimlerini inceler. Örneğin, "koşmak" kelimesinin farklı anlamları (spor yapmak, acele etmek vb.) ve "hızlı" kelimesiyle olan ilişkisi bu alana girer.

  • Daha fazla bilgi için: Sözcük Anlamı

• Cümle Anlamı (Cümle Semantiği): Kelimelerin bir araya gelerek oluşturduğu cümlelerin anlamlarını, cümlenin yapısının anlamı nasıl etkilediğini ve cümleler arasındaki anlam ilişkilerini (çıkarım, tutarlılık vb.) inceler. Örneğin, "Ali topu attı." cümlesinin anlamı ve bu cümlenin "Birisi topu attı." cümlesiyle olan ilişkisi bu alana girer.

  • Daha fazla bilgi için: Cümle Anlamı

• Metin Anlamı (Metin Semantiği): Birden fazla cümleden oluşan metinlerin anlamlarını, metinlerin yapısının anlamı nasıl etkilediğini, metinler arasındaki anlam ilişkilerini ve metinlerin bağlam içinde nasıl yorumlandığını inceler. Örneğin, bir romanın anlamı, farklı paragraflar arasındaki ilişkiler ve okuyucunun yorumu bu alana girer.

  • Daha fazla bilgi için: Metin Anlamı

• Anlam Belirsizliği (Ambiguity): Bir kelimenin, cümlenin veya metnin birden fazla anlama gelebilme durumunu inceler. Örneğin, "Bankaya gittim." cümlesindeki "banka" kelimesinin finans kurumu mu yoksa nehir kenarı mı olduğu belirsizliği bu alana girer.

  • Daha fazla bilgi için: Anlam Belirsizliği

• Bağlam (Context): Anlamın, kullanıldığı ortama ve duruma göre nasıl değiştiğini inceler. Kelimelerin, cümlelerin ve metinlerin anlamlarının, konuşanların/yazanların niyeti, sosyal normlar ve kültürel faktörler gibi bağlamsal unsurlardan nasıl etkilendiğini ele alır.

  • Daha fazla bilgi için: Bağlam

Anlambilimin İlişkili Olduğu Alanlar:

Anlambilim, dilbilimin diğer alt dalları (sözdizimi, biçimbilim, sesbilim) ile yakından ilişkilidir. Ayrıca, felsefe, psikoloji, bilgisayar bilimi (doğal dil işleme) ve antropoloji gibi farklı disiplinlerle de etkileşim halindedir.