alevi ne demek?

Alevilik, Türkiye ve dünyanın çeşitli bölgelerinde yaşayan, Şii İslam'ın bir kolu olarak kabul edilen, ancak kendine özgü inanç, ibadet ve yaşam tarzıyla farklılaşan bir tarikattır. Alevilik, kesin bir merkezi otoriteye veya tek bir doktrin metnine sahip değildir. Bu nedenle, Alevilik hakkında konuşurken çeşitli yorum ve uygulamaların olduğunu bilmek önemlidir.

Temel İnançlar ve Uygulamalar:

  • On iki İmam'a inanç: Aleviliğin temel inançlarından biri, Hz. Ali ve on bir imamına olan derin saygı ve bağlılıktır. Onlar, Alevi inancında kutsal kişiler ve rehberler olarak kabul edilirler.
  • Aşk ve Ehlibeyt sevgisi: Aleviler, Allah sevgisini, Hz. Ali ve Ehlibeyt sevgisiyle eş anlamlı görürler. Bu sevgi, Alevi yaşamının merkezinde yer alır.
  • Cem: Alevi ibadetinin merkezi "Cem"dir. Cem, bir tür cemaat toplantısı olup, müzik, şiir, dini hikayeler ve ritüellerin eşlik ettiği bir ayindir. Cem'de, manevi bir birlik ve dayanışma yaşanır.
  • Dede ve Pir: Cem'i yöneten ve dini rehberlik sağlayan kişidir. Dedesiz Cem olmaz.
  • Kırklar Meclisi: Alevi inancında, Hz. Ali ve kırk ashabının Kerbela'da şehit edilmelerinin ardından, onlara sadık kalan kırk kişinin hikayesi önemli bir yer tutar. Bu kırk kişinin temsil ettiği erdem, cesaret ve fedakarlık, Alevilikte saygı görür.
  • Hakk'a ulaşma yolu: Aleviler, Allah'a (Hakk) ulaşmanın yolunun, aşk, sevgi, erdemli yaşam ve ibadet yoluyla olduğunu düşünürler.
  • Sünni İslam'dan farklılıklar: Alevilik, Sünni İslam'ın bazı temel inanç ve uygulamalarından farklıdır. Örneğin, namaz kılma şekli, oruç tutma, hac gibi farzların farklı yorumlanması veya yerine getirilmemesidir. Ayrıca, Kur'an'ın harfi harfine yorumlanmasından çok, onun manevi özünün kavranmasına önem verilir.

Aleviliğin Çeşitliliği:

Alevilik, tek bir yapıya sahip olmadığı için, farklı cemaatler arasında bazı inanç ve uygulama farklılıkları mevcuttur. Bu çeşitlilik, coğrafi konum, kültürel etkiler ve tarihin getirdiği farklılıklardan kaynaklanmaktadır.

Alevilikte Önemli Kavramlar:

  • Hakk (Allah): Mutlak gerçeği, varlığı ve gücü temsil eder.
  • Ali (Hz. Ali): Hz. Muhammed'in kuzeni ve damadı, Alevilik için kutsal ve önemli bir figürdür.
  • Ehlibeyt: Hz. Ali ve Hz. Fatıma'nın soyundan gelenler.
  • Semazenlik: Manevi bir hal içinde dönerek yapılan ibadet biçimi (bazı Alevi gruplarında mevcuttur).

Özetle: Alevilik, zengin bir tarihsel ve kültürel arka plana sahip, kendine özgü inanç, ibadet ve yaşam tarzına sahip bir tarikattır. Ancak, Alevilerin inançları ve uygulamaları, cemaatler ve bireyler arasında farklılıklar gösterebilir. Bu nedenle, Alevilik hakkında genelleyici ifadelerden kaçınıp, farklılıkları da dikkate almak önemlidir.