akromegali ne demek?

Akromegali, hipofiz bezinin ön lobundan salgılanan büyüme hormonu (GH) düzeylerinin yetişkinlikte aşırı yüksek olması nedeniyle oluşan nadir bir hormonal bozukluktur. Bu aşırı GH, genellikle hipofizde bulunan ve büyüme hormonunu üreten bir tümör (adenoma) nedeniyle olur.

Akromegalinin Belirtileri:

Akromegalinin belirtileri yavaş yavaş ortaya çıkar ve fark edilmesi zor olabilir. Çünkü vücut değişiklikleri zamanla kademeli olarak gelişir. Başlıca belirtiler şunlardır:

• Kemik ve yumuşak doku büyümesi: Ellerin, ayakların, yüzün ve çenenin büyümesi, kalınlaşması. Ayakkabı ve eldiven numaralarında artış olur. Yüz özellikleri kaba ve irileşir, çene çıkıntılı hale gelir.
• Uzuvların kalınlaşması: Eller ve ayaklar şiş ve genişler.
• Yüz şeklindeki değişiklikler: Alın çıkıntılı, burun geniş ve kalınlaşır, dudaklar kalınlaşır, çene büyümesi olur.
• Deri kalınlaşması ve yağlanması: Deri kalın, yağlı ve pürüzlü hale gelir. Terleme artar.
• Kaslarda zayıflık: Kas gücü azalır ve yorgunluk hissi artar.
• Baş ağrısı: Sık ve şiddetli baş ağrıları yaşanabilir.
• Görme bozuklukları: Büyüyen tümör, göz sinirlerine baskı yaparak görme sorunlarına neden olabilir.
• Uyku apnesi: Yüz ve boğaz bölgesindeki yumuşak doku büyümesi, uyku apnesine neden olabilir.
• Yüksek tansiyon (hipertansiyon): Akromegali, yüksek tansiyon riskini artırır.
• Diyabet (şeker hastalığı): Vücut insüline karşı dirençli hale gelebilir.
• Eklem ağrıları (artrit): Eklem ağrıları ve şişlikleri sık görülür.
• Karıncalanma ve uyuşma (parestezi): Ellerde ve ayaklarda karıncalanma ve uyuşma hissi yaşanabilir.
• Ses kısıklığı: Ses telleri kalınlaşır ve ses kısıklığına neden olabilir.
• Organ büyümesi: Kalp, karaciğer ve dalak büyümesi olabilir.

Akromegalinin Teşhisi:

Akromegali teşhisi için doktor, fizik muayene yapar ve aşağıdaki testleri isteyebilir:

• Büyüme hormonu (GH) testi: Kan örneği alınarak GH seviyesi ölçülür.
• İnsülin benzeri büyüme faktörü-1 (IGF-1) testi: IGF-1, GH'nın etkisini gösteren bir maddedir ve kanında ölçülür.
• Oral glikoz tolerans testi (OGTT): Hastaya şekerli bir içecek verilir ve kanındaki GH seviyesi ölçülür. Sağlıklı kişilerde, glikoz alımından sonra GH seviyesi düşerken, akromegalide bu düşüş olmaz.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Hipofiz bezinin detaylı görüntülerini alarak tümörün varlığını ve boyutunu belirler.

Akromegalinin Tedavisi:

Akromegalinin tedavisi, tümörün büyüklüğüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

• Cerrahi: Hipofiz tümörünün ameliyatla çıkarılması en yaygın tedavi yöntemidir.
• Radyoterapi: Ameliyat mümkün değilse veya ameliyat sonrası tümör kalıntıları varsa radyoterapi uygulanabilir.
• İlaç tedavisi: Somatostatin analogları, dopamin agonistleri ve büyüme hormonu reseptör antagonistleri gibi ilaçlar, GH üretimini azaltmak için kullanılır.

Akromegali tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Erken teşhis ve tedavi, komplikasyon riskini azaltır ve yaşam kalitesini iyileştirir. Bu nedenle, yukarıda belirtilen belirtilerden herhangi birini fark ederseniz, bir doktora danışmanız önemlidir.