adrenokortikotropik hormon ne demek?

Adrenokortikotropik Hormon (ACTH) Hakkında Bilgi

Adrenokortikotropik hormon (ACTH), hipofiz bezinin ön lobu tarafından salgılanan bir peptit hormonudur. Temel görevi, böbreküstü bezlerinin korteks bölgesini uyararak kortizol gibi steroid hormonlarının üretimini ve salgılanmasını sağlamaktır.

Görevi ve Etkileri:

• Kortizol Salgısını Uyarma: ACTH'nin en önemli görevi, böbreküstü bezlerinden kortizol salgılanmasını uyarmaktır. Kortizol, vücudun strese karşı tepkisini düzenleyen, kan şekerini yükselten ve bağışıklık sistemini baskılayan bir hormondur.
• Androjen Salgısını Uyarma: ACTH aynı zamanda böbreküstü bezlerinden androjen (erkeklik hormonu) salgısını da uyarır, ancak kortizol üzerindeki etkisi çok daha belirgindir.
• Böbreküstü Bezi Büyümesi: Uzun süreli ACTH yüksekliği, böbreküstü bezlerinin büyümesine (hiperplazi) neden olabilir.

Salınımının Düzenlenmesi:

ACTH salınımı, hipotalamus tarafından salgılanan Kortikotropin Salgılatıcı Hormon (CRH) tarafından kontrol edilir. Stres, düşük kan şekeri ve uyku-uyanıklık döngüsü gibi faktörler CRH salınımını tetikleyerek ACTH salınımını artırır. Kortizol seviyeleri yükseldiğinde, negatif geri bildirim mekanizması ile CRH ve ACTH salınımı baskılanır.

Klinik Önemi:

• ACTH Eksikliği: Hipofiz bezinin hasar görmesi veya fonksiyon bozukluğu durumunda ACTH eksikliği görülebilir. Bu durum, adrenal yetmezlik (Addison hastalığı) olarak bilinen bir tabloya yol açar.
• ACTH Fazlalığı: Hipofiz adenomu gibi tümörler veya ektopik ACTH üretimi (örneğin akciğer kanseri) durumunda ACTH fazlalığı görülebilir. Bu durum, Cushing sendromu olarak bilinen bir tabloya yol açar.
• Teşhis ve Tedavi: ACTH seviyeleri, çeşitli endokrinolojik bozuklukların teşhisinde ve tedavisinde önemlidir. ACTH stimülasyon testi, böbreküstü bezlerinin fonksiyonunu değerlendirmek için kullanılan bir testtir.

Not: Buradaki bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır ve bir doktor tavsiyesi yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorununuzda lütfen bir uzmana danışınız.

Kategoriler