travma ne demek?

Travma, bireyin fiziksel ve/veya duygusal bütünlüğüne yönelik bir tehdit içeren, beklenmedik ve sarsıcı bir olay veya olaylar zinciridir. Bu olaylar, bireyde yoğun korku, çaresizlik veya dehşet duygularına yol açabilir. Travmatik olaylar, bireyin başa çıkma mekanizmalarını aşarak psikolojik dengesini bozabilir ve uzun süreli olumsuz etkilere neden olabilir.

Travmanın temel özellikleri:

• Beklenmedik ve Sarsıcı Olması: Travmatik olaylar genellikle ani ve hazırlıksız yakalanmaya neden olur.
• Tehdit Algısı: Birey, kendi veya başkalarının yaşamı, fiziksel veya ruhsal sağlığı için bir tehdit algılar.
• Yoğun Duygusal Tepkiler: Korku, çaresizlik, dehşet, öfke, suçluluk gibi yoğun duygular yaşanır.
• Başa Çıkma Güçlüğü: Olayın yarattığı stres, bireyin normal başa çıkma mekanizmalarını aşar.

Travmatik olay türleri:

• Doğal Afetler: Deprem, sel, yangın gibi doğal afetler (Doğal Afetler).
• Kaza ve Yaralanmalar: Trafik kazaları, iş kazaları, ciddi yaralanmalar.
• Şiddet ve İstismar: Fiziksel şiddet, cinsel istismar, duygusal istismar, ihmal (Cinsel İstismar, Duygusal İstismar).
• Savaş ve Terör: Savaş ortamında bulunma, terör saldırılarına maruz kalma (Savaş, Terör).
• Kayb ve Yas: Yakın birinin ani veya travmatik kaybı (Yas).
• Tanıklık: Başkalarına yönelik şiddete veya travmatik olaylara tanık olma.

Travma Sonrası Görülebilecek Belirtiler:

• Yeniden Yaşama: Travmatik olayın sürekli olarak hatırlanması, kabuslar görme, flashbackler yaşama.
• Kaçınma: Travmayı hatırlatan yerlerden, kişilerden, düşüncelerden veya duygulardan kaçınma.
• Aşırı Uyarılma: Sürekli tetikte olma, kolayca irkilme, uyku sorunları, öfke patlamaları.
• Olumsuz Düşünceler ve Duygular: Kendine, dünyaya veya geleceğe dair olumsuz inançlar, suçluluk, utanç, umutsuzluk.

Travma Sonrası Destek:

Travma sonrası belirtiler yaşayan bireylerin, bir uzmandan (psikolog, psikiyatrist) destek alması önemlidir. Terapi (özellikle EMDR, bilişsel davranışçı terapi gibi travma odaklı terapiler) ve ilaç tedavisi, travmanın etkilerini azaltmada yardımcı olabilir. Ek olarak, sosyal destek, öz bakım ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları da iyileşme sürecini destekler. (Psikolog, Psikiyatrist).