tevriye ne demek?

Tevriye (İham) Hakkında Bilgi

Tevriye (İham), bir söz sanatıdır ve bir sözün birden fazla anlama gelecek şekilde kullanılmasıdır. Bu anlamlardan biri uzak ve gizli, diğeri ise yakın ve açık anlamdır. Tevriyede amaç, dinleyicinin veya okuyucunun önce yakın anlamı düşünmesini sağlamak ve ardından uzak anlamı fark ettirerek sözün derinliğini ve sanat değerini artırmaktır.

Temel Özellikleri:

• Çok Anlamlılık: Kelimenin birden fazla anlamı olmalıdır.
• Yakın ve Uzak Anlam: Bir anlam kolayca anlaşılırken (yakın anlam), diğer anlam (uzak anlam) daha derindir ve düşünmeyi gerektirir.
• Sanatsal Değer: Tevriye, anlatıma zenginlik ve incelik katarak metnin veya sözün sanatsal değerini yükseltir.
• İnce Nükte: Genellikle ince bir nükte veya zeka oyunu içerir.

Tevriye Çeşitleri:

Tevriyeler, kullanılan kelimenin anlamına ve bağlamına göre farklı şekillerde sınıflandırılabilir. Ancak genel olarak belirgin bir sınıflandırma bulunmamaktadır. Önemli olan, sözün birden fazla anlama gelmesi ve bu anlamların metne katkı sağlamasıdır.

Tevriyenin Kullanım Alanları:

Tevriye, edebiyatın birçok alanında (şiir, nesir, tiyatro vb.) ve günlük konuşmalarda kullanılabilir. Özellikle divan edebiyatında sıkça rastlanan bir söz sanatıdır.

Örnek:

"Gül yağını eller sürünür, çatlasa bülbül."

Bu dizede "gül" kelimesi hem çiçek olan gül anlamında hem de "gülmek" fiilinin emir kipi anlamında kullanılmıştır. Yakın anlam, bülbülün çatlamasıyla gül yağının elde edilmesi, uzak anlam ise bülbülün feryadına rağmen başkalarının gülüp eğlenmesidir.

İlgili Kavramlar:

• Söz Sanatları
• Edebi Sanatlar