solunum sistemi ne demek?
Solunum Sistemi
Solunum sistemi, canlıların yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmesi için gerekli olan oksijenin (O₂) alınmasını ve karbondioksitin (CO₂) atılmasını sağlayan sistemdir. Bu işlem, gaz alışverişi olarak da adlandırılır.
Solunum Sisteminin Temel Görevleri:
- Oksijen Alımı: Atmosferden oksijenin alınarak kana geçirilmesi.
- Karbondioksit Atımı: Kanda bulunan karbondioksitin dışarı atılması.
- Ses Oluşturma: Gırtlakta bulunan ses telleri aracılığıyla ses üretimi.
- Koku Alma: Burun boşluğundaki reseptörler sayesinde koku algılanması.
- Asit-Baz Dengesi: Kanın pH dengesinin düzenlenmesine yardımcı olma.
Solunum Sisteminin Organları:
- Burun: Havanın ilk giriş noktasıdır. Havayı ısıtır, nemlendirir ve filtre eder.
- Daha detaylı bilgi için: Burun
- Yutak (Farenks): Burun ve ağız boşluğundan gelen havanın yemek borusu ve soluk borusuna yönlendirildiği bölgedir.
- Gırtlak (Larenks): İçerisinde ses tellerini barındırır. Ses oluşumunu sağlar.
- Soluk Borusu (Trake): Gırtlaktan akciğerlere hava taşıyan borudur. Kıkırdak halkalarla desteklenmiştir.
- Daha detaylı bilgi için: Trake
- Bronşlar: Soluk borusunun akciğerlere girmeden önce ayrıldığı iki ana koldur.
- Akciğerler: Göğüs boşluğunda bulunan, bronşların dallanarak oluşturduğu alveol adı verilen hava keseciklerini içeren organlardır. Gaz alışverişinin gerçekleştiği yerdir.
- Alveoller: Akciğerlerdeki küçük hava kesecikleridir. Oksijen ve karbondioksit değişimi burada gerçekleşir.
- Diyafram: Göğüs boşluğunu karın boşluğundan ayıran kaslı yapıdır. Solunum hareketlerinde önemli rol oynar.
Solunum Mekanizması:
Solunum mekanizması, soluk alma (inspirasyon) ve soluk verme (ekspirasyon) olmak üzere iki aşamadan oluşur.
- Soluk Alma (İspirasyon): Diyafram kası kasılır, göğüs boşluğu genişler, akciğerlerin hacmi artar ve hava akciğerlere dolar.
- Soluk Verme (Ekspirasyon): Diyafram kası gevşer, göğüs boşluğu daralır, akciğerlerin hacmi azalır ve hava akciğerlerden dışarı atılır.
Solunum Sistemi Hastalıkları:
Solunum sistemini etkileyen birçok hastalık bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Astım
- Bronşit
- Zatürre (Pnömoni)
- KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı)
- Akciğer Kanseri