sinir sistemi ne demek?

Sinir Sistemi

Sinir sistemi, canlı organizmaların iç ve dış çevreden gelen uyarıları almasını, değerlendirmesini ve bu uyarılara uygun tepkiler oluşturmasını sağlayan kompleks bir ağdır. Bu sistem, vücudun iletişim ve kontrol merkezidir ve temel olarak iki ana bölümden oluşur:

• Merkezi Sinir Sistemi (MSS): Beyin ve Omurilik olmak üzere iki ana bileşenden oluşur. Beyin, düşünme, öğrenme, hafıza, duygu ve hareket gibi yüksek düzeyli işlevleri kontrol ederken, omurilik beyin ile vücudun geri kalanı arasında bilgi iletimini sağlar ve refleksleri yönetir.

• Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS): Merkezi sinir sistemi dışındaki tüm sinirleri ve sinir hücrelerini (nöronları) içerir. Çevresel sinir sistemi, duyusal bilgileri MSS'ye taşır ve MSS'den gelen motor komutlarını kaslara ve bezlere ileterek tepki oluşturulmasını sağlar. ÇSS, Somatik Sinir Sistemi ve Otonom Sinir Sistemi olmak üzere iki alt bölüme ayrılır.

  • Somatik Sinir Sistemi: İstemli hareketleri kontrol eder ve duyusal bilgileri MSS'ye iletir. Kaslar ve deri gibi dış dünyayla etkileşimde bulunan yapıları innerve eder.
  • Otonom Sinir Sistemi: İstem dışı fonksiyonları (örneğin, kalp atışı, sindirim, solunum) düzenler. Sempatik Sinir Sistemi ("savaş veya kaç" tepkisi) ve Parasempatik Sinir Sistemi ("dinlen ve sindir" tepkisi) olmak üzere iki zıt etkiye sahip bölümden oluşur.

Temel İşlevler:

• Duyusal Algılama: İç ve dış çevreden gelen uyarıları (örneğin, ısı, ışık, basınç) algılamak.
• Bilgi İşleme ve Entegrasyon: Duyusal bilgileri değerlendirmek, yorumlamak ve uygun tepkileri planlamak.
• Motor Kontrol: Kasların kasılmasını sağlayarak hareketleri koordine etmek.
• Homeostaz: İç ortamın (örneğin, vücut sıcaklığı, kan basıncı) dengesini korumak.
• Bilişsel Fonksiyonlar: Düşünme, öğrenme, hafıza, dil gibi zihinsel süreçleri desteklemek.

Hücresel Yapı:

Sinir sisteminin temel hücresel birimi Nöron (sinir hücresi)'dur. Nöronlar, elektrik ve kimyasal sinyaller aracılığıyla bilgi iletirler. Ayrıca, Glia Hücreleri de sinir sisteminde önemli rol oynar; nöronlara destek sağlarlar, beslerler, yalıtırlar ve sinir sistemiHomeostazına katkıda bulunurlar.