safahat ne demek?

Safahat, Mehmet Âkif Ersoy'un 1911-1933 yılları arasında yayımladığı yedi şiir kitabındaki şiirleri bir araya getiren eserdir.

Eser, Türkiye’de en fazla okunan şiir ve fikir kitaplarındandır¹. İçerdiği şiirlerin konusu dönemin sosyal sorunları, tarihi ve dini konularıdır.

Kelime olarak “Hayatın değişik yüzleri, görünümleri” anlamına gelen Safahat², yedi kitabın da ortak adı olmuştur ancak şairin sadece 1911 yılında yayınlanan ilk şiir kitabı yayımlandığında sırf “Safahat” adını taşımıştır. Şairin daha sonra yayınladığı diğer kitaplar “ikinci kitap”, “üçüncü kitap” olarak adlandırılır ve kendilerine ait alt başlıklar taşırlar. Safahat adı altında bir araya gelmiş kitaplarının alt başlıkları sırasıyla şunlardır: Safahat (1911), Süleymaniye Kürsüsünde (1912), Hakkın Sesleri (1913), Fatih Kürsüsünde (1914), Hatıralar (1917), Asım (1924), Gölgeler (1933).

Safahati meydana getiren eserler o zamana kadar ayrı ayrı basılmakta iken yeni harflerle (Latin alfabesi) basılmaya başladığı 1943 yılından toplu olarak tek bir büyük ciltte basılmıştır.

Eserin Tevfik Fikret'ten izler taşıdığı görülmekle birlikte bağımsız bir edebi kişiliğin ürünü olduğu kabul edilmektedir³.

Safahat’in kimi baskılarında Mehmet Akif'in sağlığında kitaplarında yer vermediği bazı şiirleri de eklenmiştir. İstiklâl Marşı ise Safahat’da yer almaz. Şair bunun nedenini marşın Türk milletinin eseri olduğu düşüncesiyle açıklamış ve bu düşüncesini “Onu milletime ve kahraman ordumuza hediye ettim. Zaten o milletin eseridir, milletin malıdır. Ben yalnız gördüğümü yazdım” sözleriyle ifade etmiştir ⁴

İçerdiği kitaplar hakkında

Yedi cildin birinci kitabı olan Safahat, Mehmet Akif’in ilk şiir kitabı olarak 1911’de yayınlanmıştı. Kitap, “Safahat” diye anılan başlıksız bir giriş şiiri ile; bu şiir ise “Oku” kelimesi ile başlar. Manzum hikâye özellikleri taşıyan 44 şiir içerir.

Ayrı bir kitap olarak 1912’de yayımlanmış olan “Süleymâniye Kürsüsünde”, 1002 mısralık tek bir şiirden oluşur. Şairin dostu vaiz Abdürreşid İbrahim’in ağzından yazılmıştır. Mehmet Âkif’in bütün Safahat’a yayılan İslam birliği idealinin şekillendiği kitaptır⁵.

Safahat’in üçüncü kitabı “Hakk’ın Sesleri”, yazıldığı sırada (1913) henüz bitmiş olan Balkan Savaşı’nın acılarıyla yazılmış 10 şiirden oluşur. Sekiz ayet ve bir hadisin açıklaması ile toplumsal sorunlara çare göstermeye çalışır.

İlk defa 1914’te yayımlanmış olan “Fatih Kürsüsünde”, 1692 mısralık tek bir şiirden oluşur. Hakk’ın Sesleri ile aynı konuları işler. İkinci kitapta olduğu gibi tek bir uzun şiirden oluşur.

Safahatin beşinci kitabı “Hatıralar”, 10 şiirden oluşur. Balkan ve I. Dünya Savaşları'nın acılı anıları ile, şairin savaş sırasında yaptığı seyahatlerdeki gözlemleri anlatılır.

Altıncı kitap “Âsım”, karşılıklı konuşma şeklinde yazılmış 2292 mısralık tek bir manzum hikâye içerir. “Çanakkale Şehitleri” adıyla meşhur olan şiir, bu eserin sonunda yer alan bir bölümdür.

Safahat'in son kitabı “Gölgeler” ise şairin İstiklal Savaşı yıllarında ve Mısır yıllarında yazdığı 41 şiiri içerir, manzum roman olarak da bilinir. İlk baskısı ayrı bir kitap olarak 1933’te Kahire’de gerçeklemiştir.

Kaynakça

Orijinal kaynak: safahat. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Liseedebiyat.com Safahat maddesi, Erişim tarihi:18.06.2011 ↩
Mehmet Demirbaş, Mehmet Akif Şiirlerinde Realizm, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2009 ↩
↩
↩
↩