replikasyon ne demek?

DNA Replikasyonu

DNA replikasyonu, bir DNA molekülünden özdeş iki kopya oluşturulması işlemidir. Bu işlem, hücre bölünmesi (mitoz veya mayoz) öncesinde gerçekleşir ve kalıtsal bilginin doğru bir şekilde yeni hücrelere aktarılmasını sağlar.

Replikasyonun Aşamaları:

1. Başlangıç (İnisiasyon):
   • Replikasyon, DNA üzerinde belirli noktalarda, replikasyon orijinlerinde (replikasyon orijini) başlar.
   • Helikaz enzimi (helikaz) DNA çift sarmalını açarak replikasyon çatalını oluşturur.
   • Tek iplik bağlayıcı proteinler (SSB) (tek%20iplik%20bağlayıcı%20proteinler), ayrılan ipliklerin tekrar birleşmesini engeller.
   • Topoizomeraz enzimi (topoizomeraz) DNA'nın süper kıvrımlarını gevşetir.
2. Uzatma (Elongasyon):
   • DNA polimeraz enzimi (DNA%20polimeraz), mevcut bir DNA ipliğini kalıp olarak kullanarak yeni DNA ipliklerini sentezler.
   • DNA polimeraz, nükleotitleri sadece 3' ucuna ekleyebilir, bu nedenle yeni iplikler 5' → 3' yönünde sentezlenir.
   • Öncü iplik (leading strand) sürekli olarak sentezlenir.
   • Gecikmeli iplik (lagging strand), Okazaki fragmentleri (Okazaki%20parçacıkları) adı verilen kısa parçalar halinde sentezlenir.
   • Okazaki fragmentleri, DNA ligaz enzimi (DNA%20ligaz) tarafından birbirine bağlanır.
   • Primaz enzimi (primaz) RNA primerleri oluşturarak DNA polimerazın başlaması için bir başlangıç noktası sağlar.
3. Sonlandırma (Terminasyon):
   • Replikasyon, replikasyon çatalı DNA molekülünün sonuna ulaştığında veya iki replikasyon çatalı karşılaştığında sona erer.
   • Telomeraz enzimi (telomeraz), ökaryotik kromozomların uçlarında bulunan telomer bölgelerini korur ve replikasyon sırasında kısalmalarını önler.

Replikasyonun Özellikleri:

• Yarı korunumlu (semikonservatif): Her yeni DNA molekülü, bir orijinal (kalıp) iplik ve bir yeni sentezlenmiş iplik içerir.
• Yüksek doğruluk: DNA polimeraz, hataları düzeltme yeteneğine sahiptir.
• Bidirectional (Çift yönlü): Replikasyon, replikasyon orijininden iki yönde ilerler.