psikoloji ne demek?
Psikoloji
Psikoloji, insan davranışlarını, zihinsel süreçlerini ve bunların altında yatan nedenleri inceleyen bilim dalıdır. Geniş bir alanı kapsayan psikoloji, hem bireysel deneyimleri hem de sosyal etkileşimleri anlamayı hedefler.
Temel Amaçları:
- Tanımlama: Davranışları ve zihinsel süreçleri doğru bir şekilde betimlemek.
- Açıklama: Davranışların ve zihinsel süreçlerin nedenlerini anlamaya çalışmak.
- Yordama: Gelecekteki davranışları ve zihinsel süreçleri tahmin etmek.
- Kontrol/Etkileme: Davranışları ve zihinsel süreçleri etkilemek veya değiştirmek.
Psikolojinin Alt Alanları:
- Gelişim Psikolojisi: Bireyin yaşam boyu fiziksel, bilişsel, sosyal ve duygusal gelişimini inceler. (Gelişim Psikolojisi)
- Sosyal Psikoloji: Bireylerin düşünce, duygu ve davranışlarının diğer insanlar tarafından nasıl etkilendiğini inceler. (Sosyal Psikoloji)
- Bilişsel Psikoloji: Algı, bellek, dil, problem çözme ve karar verme gibi zihinsel süreçleri inceler. (Bilişsel Psikoloji)
- Klinik Psikoloji: Zihinsel bozuklukları ve psikolojik sorunları değerlendirme, teşhis etme ve tedavi etme ile ilgilenir. (Klinik Psikoloji)
- Sağlık Psikolojisi: Sağlığın korunması ve iyileştirilmesi, hastalıkların önlenmesi ve hastalıklarla başa çıkma konularını psikolojik prensiplerle ele alır. (Sağlık Psikolojisi)
- Endüstri ve Örgüt Psikolojisi: İş yerindeki insan davranışlarını ve iş ortamlarını inceleyerek verimliliği ve çalışan refahını artırmayı hedefler. (Endüstri ve Örgüt Psikolojisi)
Temel Yaklaşımlar:
- Biyolojik Yaklaşım: Davranışları ve zihinsel süreçleri beyin, sinir sistemi, genetik ve hormonlar gibi biyolojik faktörlerle açıklamaya çalışır.
- Davranışçı Yaklaşım: Gözlemlenebilir davranışlara odaklanır ve öğrenmenin, çevresel uyaranlar ve sonuçlar yoluyla gerçekleştiğini savunur.
- Psikodinamik Yaklaşım: Bilinçdışı süreçlerin, erken çocukluk deneyimlerinin ve içsel çatışmaların davranışları etkilediğini vurgular.
- Hümanistik Yaklaşım: Bireyin özgür iradesini, potansiyelini ve kendini gerçekleştirme arzusunu ön plana çıkarır.
- Bilişsel Yaklaşım: Zihinsel süreçlerin (algı, düşünme, bellek, dil) davranışları nasıl etkilediğini inceler.
Araştırma Yöntemleri:
Psikoloji, bilimsel yöntemleri kullanarak bilgi toplar. En yaygın kullanılan araştırma yöntemleri arasında şunlar bulunur:
- Gözlem: Doğal ortamda veya laboratuvar ortamında davranışların sistematik olarak gözlemlenmesi.
- Anket: Bireylerin tutumları, inançları, davranışları hakkında bilgi toplamak için kullanılan soru formları.
- Vaka İncelemesi: Tek bir bireyin veya grubun derinlemesine incelenmesi.
- Korelasyonel Araştırma: İki veya daha fazla değişken arasındaki ilişkinin incelenmesi.
- Deneysel Araştırma: Bir veya daha fazla değişkenin manipüle edilerek diğer değişkenler üzerindeki etkisinin incelenmesi.
Psikoloji, insan yaşamının birçok alanında uygulama alanı bulan çok yönlü bir bilim dalıdır. Zihinsel sağlık, eğitim, iş yaşamı, spor, hukuk gibi alanlarda psikolojik prensiplerden yararlanılır.
Kategoriler