pozitivizm ne demek?

Pozitivizm

Pozitivizm, 19. yüzyılın ortalarında Auguste Comte tarafından kurulan ve bilginin yalnızca duyusal deneyim yoluyla elde edilebileceğini savunan felsefi bir akımdır. Pozitivizme göre, geçerli bilgi, ampirik kanıtlarla desteklenen bilimsel yöntemle elde edilen bilgidir.

Temel İlkeler:

• Bilimselcilik: Bilgiye ulaşmanın tek yolu bilimsel yöntem'dir. Metafiziksel veya teolojik açıklamalar reddedilir.
• Ampirizm: Bilgi, duyular aracılığıyla elde edilen deneyim ve gözleme dayanmalıdır.
• Nesnellik: Bilimsel bilgi, nesnel ve tarafsız olmalıdır. Bireysel inançlar veya değerler bilginin geçerliliğini etkilememelidir.
• Evrensellik: Bilimsel yasalar evrenseldir ve her yerde ve her zaman geçerlidir.
• Toplumsal İlerleme: Bilimsel bilgi, toplumsal ilerleme ve insanlığın refahı için kullanılabilir.

Aşamaları:

Comte'a göre insanlık, üç aşamadan geçerek gelişir:

1. Teolojik Aşama: Olaylar, doğaüstü güçler veya tanrılarla açıklanır.
2. Metafiziksel Aşama: Soyut ilkeler ve güçlerle açıklamalar yapılır.
3. Pozitif Aşama: Olaylar, bilimsel gözlem ve deneylerle açıklanır.

Eleştiriler:

Pozitivizm, birçok yönden eleştirilmiştir:

• Bilimin Sınırları: Bilimin her şeyi açıklayamayacağı ve bazı bilgi türlerinin (örneğin, ahlaki değerler veya estetik deneyimler) bilimsel yöntemle elde edilemeyeceği savunulmuştur.
• Nesnellik İddiası: Bilimin tamamen nesnel olamayacağı, bilim insanlarının değerlerinin ve inançlarının araştırmalarını etkileyebileceği öne sürülmüştür.
• Toplumsal Etkiler: Bilimsel bilginin, toplumsal sorunlara çözüm bulmak yerine, baskı ve eşitsizliği pekiştirebileceği iddia edilmiştir.

Etkileri:

Pozitivizm, sosyoloji, psikoloji, siyaset bilimi ve diğer sosyal bilimler üzerinde büyük bir etki yaratmıştır. Bilimsel yöntemin bu alanlarda uygulanmasına öncülük etmiştir. Ancak, pozitivizmin katı bilimselciliği, daha sonraki felsefi akımlar tarafından eleştirilmiş ve aşılmıştır.

Kategoriler