optimizasyon ne demek?

Optimizasyon, genel olarak bir sistemi, süreci veya sonucu daha iyi hale getirme sürecidir. Matematiksel ve mühendislik bağlamında ise, belirli kısıtlamalar altında bir fonksiyonu minimize veya maksimize etme işlemidir. Amaç, belirlenen bir hedef doğrultusunda en iyi sonucu elde etmektir.

**Optimizasyonun Temel Bileşenleri:**

*   **Amaç Fonksiyonu (Objective Function):** Optimize edilmek istenen fonksiyon. Bu fonksiyon, maliyet, kar, verimlilik veya başka bir performans ölçütü olabilir. <br> Daha fazla bilgi için: [Amaç Fonksiyonu](https://www.nedemek.page/kavramlar/amaç%20fonksiyonu)

*   **Değişkenler (Variables):** Amaç fonksiyonunu etkileyen ve optimize edilerek en iyi sonucu bulmaya yardımcı olan parametreler.

*   **Kısıtlamalar (Constraints):** Değişkenlerin alabileceği değerleri sınırlayan koşullar. Bu kısıtlamalar, eşitlikler veya eşitsizlikler şeklinde ifade edilebilir.

**Optimizasyon Yöntemleri:**

Optimizasyon problemleri, kullanılan yöntemlere göre farklı kategorilere ayrılabilir:

*   **Doğrusal Programlama (Linear Programming):** Amaç fonksiyonu ve kısıtlamaların doğrusal olduğu optimizasyon problemlerini çözer. <br> Daha fazla bilgi için: [Doğrusal Programlama](https://www.nedemek.page/kavramlar/doğrusal%20programlama)

*   **Doğrusal Olmayan Programlama (Nonlinear Programming):** Amaç fonksiyonu veya kısıtlamaların doğrusal olmadığı optimizasyon problemlerini çözer.

*   **Tamsayılı Programlama (Integer Programming):** Değişkenlerin tamsayı değerler alması gereken optimizasyon problemlerini çözer.

*   **Dinamik Programlama (Dynamic Programming):** Problemi daha küçük alt problemlere bölerek çözen bir optimizasyon tekniğidir. <br> Daha fazla bilgi için: [Dinamik Programlama](https://www.nedemek.page/kavramlar/dinamik%20programlama)

*   **Sezgisel Yöntemler (Heuristic Methods):** Kesin çözümler bulmak yerine, kabul edilebilir çözümleri kısa sürede bulan yöntemlerdir. Genetik algoritmalar ve benzetilmiş tavlama gibi yöntemler bu kategoriye girer.

**Optimizasyonun Uygulama Alanları:**

Optimizasyon, birçok farklı alanda yaygın olarak kullanılır:

*   **Mühendislik:** Tasarım optimizasyonu, kontrol sistemleri, kaynak tahsisi.

*   **Ekonomi ve Finans:** Portföy optimizasyonu, fiyatlandırma, risk yönetimi.

*   **Lojistik ve Tedarik Zinciri Yönetimi:** Rota optimizasyonu, envanter yönetimi.

*   **Makine Öğrenimi:** Model parametrelerini optimize etme, özellik seçimi.

*   **Veri Bilimi:** Algoritma optimizasyonu, model performansını iyileştirme.