medcezir ne demek?
Medcezir Hakkında Bilgi
Medcezir, deniz seviyesinin periyodik olarak yükselmesi ve alçalması olayıdır. Bu olay, temel olarak Ay'ın ve Güneş'in çekim kuvvetlerinin etkisiyle meydana gelir. Ancak Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüşü ve deniz tabanının topografik özellikleri de medcezirin şiddetini ve zamanlamasını etkiler.
Medcezirin Nedenleri:
- Ay'ın Çekim Kuvveti: Ay, Dünya'ya en yakın gök cismi olduğu için medcezir üzerinde en büyük etkiye sahiptir. Ay'ın çekim kuvveti, Dünya'nın Ay'a bakan yüzeyinde suların yükselmesine (gel) neden olurken, karşı yüzeyinde de merkezkaç kuvvetinin etkisiyle benzer bir yükselme (gel) meydana gelir.
- Güneş'in Çekim Kuvveti: Güneş de çekim kuvveti uygular, ancak Ay'a göre çok daha uzakta olduğu için etkisi daha azdır. Güneş ve Ay aynı doğrultuda olduğunda (yeni ay ve dolunay evreleri), çekim kuvvetleri birleşir ve daha yüksek gelgitler (bahar gelgitleri) oluşur. Güneş ve Ay'ın çekim kuvvetleri birbirine dik olduğunda (ilk dördün ve son dördün evreleri), daha düşük gelgitler (apışık gelgitleri) meydana gelir.
- Dünya'nın Dönüşü: Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüşü, gelgit dalgalarının dünya üzerinde hareket etmesine neden olur.
- Deniz Tabanı Topografyası: Deniz tabanının şekli ve derinliği, gelgit dalgalarının yayılmasını ve şiddetini etkiler. Dar koylar ve nehir ağızları gibi bölgelerde gelgit genliği daha yüksek olabilir.
Medcezirin Etkileri:
- Deniz Ulaşımı: Gelgitler, limanlara giriş ve çıkışları etkileyebilir.
- Balıkçılık: Gelgitler, balıkların hareketlerini etkileyerek balıkçılık faaliyetlerini etkileyebilir.
- Enerji Üretimi: Gelgit enerjisi, yenilenebilir bir enerji kaynağı olarak kullanılabilir.
- Ekolojik Etkiler: Gelgitler, kıyı ekosistemlerini etkileyerek tuz bataklıkları ve mangrov ormanları gibi habitatları şekillendirir.
Medcezir Türleri:
- Günlük Medcezir: Bir gün içinde bir yüksek ve bir alçak suyun yaşandığı bölgelerde görülür.
- Yarı Günlük Medcezir: Bir gün içinde iki yüksek ve iki alçak suyun yaşandığı bölgelerde görülür.
- Karışık Medcezir: Yüksek ve alçak sular arasındaki yükseklik farkının belirgin şekilde değiştiği bölgelerde görülür.
Medcezir, karmaşık bir doğal olaydır ve birçok faktörün etkileşimiyle ortaya çıkar. Bu nedenle, medcezirin doğru bir şekilde tahmin edilmesi zordur ve sürekli olarak gözlemlenmesi gerekir.