hurufilik ne demek?

Hurufilik Hakkında Bilgi

Hurufilik, 14. yüzyılın sonlarında Fazlullah-ı Hurufi tarafından Azerbaycan'da kurulan, İslam tasavvufi geleneği içinde yer alan batıni bir akımdır. Temelinde, harflerin (özellikle Arap alfabesi harflerinin) mistik anlamları ve sayısal değerleri (ebced hesabı) üzerine kurulu bir felsefe yatar.

Temel İlkeleri:

• Harflerin Kutsallığı: Hurufiler, evrenin ve insanın yaratılışında harflerin temel bir rol oynadığına inanırlar. Her harfin bir anlamı, sayısı ve enerjisi olduğuna inanılır.
• Ebced Hesabı: Ebced hesabı (harflere sayısal değerler atayarak kelimelerin ve cümlelerin anlamlarını yorumlama yöntemi) Hurufiliğin temel araçlarından biridir.
• İnsan-ı Kâmil: Hurufiler, İnsan-ı Kâmil kavramına büyük önem verirler. İnsan-ı Kâmil, evrenin sırlarını içinde barındıran ve Tanrı'nın yeryüzündeki tecellisi olan mükemmel insandır.
• Batıni Yorum: Hurufilik, dini metinleri (özellikle Kur'an'ı) zahiri anlamlarının ötesinde batıni ve sembolik bir şekilde yorumlar. Harflerin ve sayıların gizli anlamlarını deşifre ederek Tanrı'ya ulaşmayı hedefler.
• Fazlullah-ı Hurufi'nin Yeri: Fazlullah-ı Hurufi, Hurufiler için hem kurucu hem de peygamber figürüdür. Onun öğretileri ve yazdığı eserler Hurufiliğin temelini oluşturur.

Tarihsel Gelişimi:

Hurufilik, kısa sürede Azerbaycan, İran ve Anadolu'da yayıldı. Ancak, ortodoks İslam çevrelerinin tepkisini çekti ve Fazlullah-ı Hurufi'nin idam edilmesiyle büyük bir darbe aldı. Buna rağmen, Hurufilik gizli bir şekilde varlığını sürdürdü ve özellikle Bektaşilik ve Alevilik gibi bazı heterodoks İslam akımları üzerinde etkili oldu.

Etkileri:

Hurufiliğin etkisi, sadece dini alanda değil, edebi ve sanatsal alanda da görülebilir. Özellikle divan edebiyatında hurufi sembolizmi ve ebced hesabı sıkça kullanılmıştır.

Önemli Kavramlar:

• Ledün İlmi
• Vahdet-i Vücud